Pharmindex - lider wiedzy o lekach

W ujawnionym raporcie naukowym przygotowanym wspólnie przez Ministerstwo Zdrowia Izraela i firmę Pfizer stwierdzono, że szczepionka firmy Pfizer przeciwko COVID-19 powstrzymuje 9 na 10 infekcji, a kraj może zbliżyć się do osiągnięcia odporności stadnej w przyszłym miesiącu.

Badanie, oparte na dokumentacji medycznej setek tysięcy Izraelczyków, wskazuje, że szczepionka może istotnie ograniczyć przenoszenie koronawirusa. - Wysoka wyszczepialność może znacząco powstrzymać rozwój pandemii oraz daje nadzieję na jej kontrolowanie, w związku z tym, że programy szczepień nabierają tempa w  pozostałych częściach świata - twierdzą autorzy.

Jak dotąd Izrael w pełni zaszczepił 32% swojej populacji, wyłącznie szczepionką Pfizer, a obecnie ma najwyższy na świecie wskaźnik szczepień przeciwko COVID-19 na mieszkańca.

Projekt raportu potwierdza, że ​​szczepionka jest w stanie zmniejszyć liczbę zachorowań i zgonów wywołanych przez COVID-19 o ponad 93% oraz dostarcza pierwszych dowodów na tak dużą skalę, że szczepionka może zapobiegać większości infekcjom, w tym bezobjawowym.

To mogłoby pozwolić Izraelowi stać się pierwszym krajem, który osiągnie odporność stadną lub poziom odporności populacji na tyle wysoki, aby opanowywać rozprzestrzenianie się wirusa bez konieczności wprowadzania izolacji.

Jeśli tylko szczepienia będą dalej prowadzone w szybkim tempie i nie pojawi się żaden wariant wirusa, w przypadku którego szczepionka będzie miała niższą skuteczność

- Izrael może zbliżyć się do progu odporności stadnej na SARS-CoV-2 do marca - twierdzą autorzy badania.

Izrael rozpoczął kampanię mającą na celu uodpornienie wszystkich 6,4 miliona obywateli w wieku powyżej 16 lat w grudniu, a premier Benjamin Netanjahu obiecał, że jeśli wystarczająca liczba Izraelczyków się zaszczepi, kraj będzie mógł wrócić do normalności. Będzie to nie tylko ostatni lockdown, ale skończymy z COVID” - powiedział w wywiadzie dla wiadomości telewizyjnych 15 lutego. „Jako pierwsi wyjdziemy z tego kryzysu”.

Niepublikowany, 22-stronicowy raport  został pozyskany przez Nadav Eyala, wybitnego izraelskiego dziennikarza.

Pfizer nie potwierdził autentyczności dokumentu. Główni autorzy raportu to Sharon Alroy-Preis, szefowa Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia Izraela i Eric Haas, badacz z ministerstwa. Ponadto badanie zostało przeprowadzone przez zespół ośmiu badaczy firmy Pfizer, w tym epidemiologów Farida Khana i Johna McLaughlina oraz światowego lidera medycznego firmy ds. szczepionek przeciwko wirusowi COVID, Davida Swerdlowa, eksperta od chorób zakaźnych, który wcześniej współpracował z Amerykańskimi Centrami Kontroli i Zapobiegania Chorobom.

Wyniki badania stanowią pierwszy wspólny raport Ministerstwa Zdrowia i firmy Pfizer od czasu, gdy na początku tego roku osiągnięto porozumienie, zgodnie z którym Izrael udostępni dane o szczepieniach w zamian za stałe dostawy szczepionek.

Współpraca jest częścią większego projektu firmy Pfizer, mającego na celu obserwację, jak szczepionka Comirnaty działa w dużych populacjach. Firma poinformowała MIT Technology Review na początku tego tygodnia, że ​​bada skuteczność szczepionki „w warunkach rzeczywistych” w kilku miejscach na świecie,  a w szczególności analizuje rzeczywiste dane z Izraela, aby zrozumieć potencjalny wpływ szczepionki na odporność przeciwko COVID-19 w związku z pojawiającymi się nowymi wariantami wirusa. Szczepionka Pfizera, podobnie jak szczepionka firmy Moderna, kolejna szczepionka mRNA dopuszczona do obrotu w USA i Europie, jest podawana w postaci dwóch wstrzyknięć.

Nowe ustalenia są zasadniczo zgodne z komunikatami z ostatnich dni, wydanymi przez dwie duże izraelskie organizacje ochrony zdrowia, Maccabi Healthcare Services i Clalit Health Services, które razem ubezpieczają 80% Izraelczyków.

Ran Balicer, szef działu innowacji i badań w Clalit, największej izraelskiej prywatnej organizacji ochrony zdrowia, powiedział 14 lutego, że dowody na podstawie danych obejmujących 1,2 miliona ludzi, jednoznacznie wskazują, że szczepionka firmy Pfizer, tydzień po drugiej dawce, jest niezwykle skuteczna „w warunkach rzeczywistych”.

Inne analizy sugerują, że liczba poważnych infekcji i zgonów zmniejszyła się wśród starszych Izraelczyków, którzy otrzymali szczepionkę jako pierwsi, ale nie wśród osób poniżej 44 lat, którzy nie zostali zaszczepieni.

Izraelski raport opisuje obserwacje poczynione przez trzy tygodnie w styczniu i lutym, kiedy naukowcy byli w stanie porównać dokumentację osób niezaszczepionych i osób, które otrzymały drugą dawkę ponad tydzień wcześniej. Grupy zostały ocenione pod kątem pięciu kryteriów: zakażenia, objawów, hospitalizacji, krytycznej hospitalizacji i śmierci. Szczepionka okazała się skuteczna w około 93% w zapobieganiu objawowemu COVID-19. Pfizer i jego partner, niemiecka firma biotechnologiczna BioNTech, w badaniach klinicznych przeprowadzonych w 2020 roku ocenili skuteczność szczepionki na 95%. Ogólnokrajowe badanie wykazało, że liczba hospitalizacji i zgonów w grupie zaszczepionej zmniejszyła się o podobne wartości. Naukowcy oszacowali, że szczepionka jest skuteczna w 89,4% w zapobieganiu wszystkim wykrywalnym infekcjom, w tym bezobjawowym.

To nowe doniesienie sugeruje, że szczepionka może radykalnie powstrzymać transmisję wirusa oraz pomóc w zakończeniu epidemii.

- Izrael dostarcza unikalnej okazji do zaobserwowania, w obrębie całego kraju, wpływu zwiększającej się częstości występowania odporności na transmisję Sars-Cov-2 - napisali autorzy. Eric Topol, lekarz z Scripps Research w Kalifornii, który zrecenzował dokument, twierdzi: - Hamowanie zakażeń w tym miejscu, świadczy o wpływie szczepionki na bezobjawową transmisję, czego nie byliśmy pewni.

Jednak Topol ostrzegł, że obecne badanie samo w sobie nie jest rozstrzygające i że wykluczenie bezobjawowej transmisji będzie wymagało częstszych badań, prowadzonych również przez firmę Pfizer. Inną niewiadomą - mówi Topol - jest to, czy odporność po szczepieniu z czasem nie osłabnie.

 

Sukces w walce z wariantem

Kampania szczepień w Izraelu miała miejsce w momencie, gdy zaczął dominować łatwo przenośny "brytyjski" wariant wirusa, zwany B.1.1.7. Wariant B.1.1.7 został po raz pierwszy odnotowany w Izraelu 23 grudnia 2020 roku i do połowy lutego 2021 roku był przyczyną nieco ponad 80% infekcji w tym kraju.

Badania laboratoryjne sugerowały, że szczepionki powinny być tak samo skuteczne przeciwko B.1.1.7 jak przeciwko wcześniejszym szczepom, a rzeczywiste doświadczenia w Izraelu w przeważającej mierze to potwierdzają. - Wariant B.1.1.7 może zostać stłumiony za pomocą agresywnych szczepień, co jest bardzo ważne - mówi Topol.

Inne warianty wirusa nadal jednak budzą obawy. W tym tygodniu Pfizer i BioNTech ogłosiły, że testy laboratoryjne wskazują na słabszą ochronę przed wariantem rozprzestrzeniającym się w Afryce Południowej, znanym jako B.1.351, z którym inne szczepionki również się zmagają.

Chociaż wariant południowoafrykański jest obecny w Izraelu, nie było wystarczającej liczby przypadków, aby ocenić sukces szczepionki przeciwko niemu. Raport ostrzega, że "postęp w kierunku odporności populacyjnej w Izraelu może zostać zakłócony" przez nowe warianty, jeśli szczepionka okaże się mniej skuteczna w walce z nimi.

 

Odporność populacyjna

Odporność populacyjna to próg, po przekroczeniu którego liczba zachorowań zaczęłaby spadać nawet bez stosowania takich środków jak maski i dystans społeczny, ponieważ wirusowi zabrakłoby podatnych na zakażenie osób.

Dokładna proporcja populacji, która musiałaby być uodporniona aby osiągnąć ten próg, zależy od tego, ilu Izraelczyków ostatecznie zgodzi się na szczepienia. Szczepienia są w tym kraju nieobowiązkowe i z większym sceptycyzmem podchodzą do nich młodsze grupy wiekowe, a także ultraortodoksyjni Żydzi i beduińscy Arabowie.

Popyt na szczepionki Pfizer’a w Izraelu spadł o 37% w porównaniu z dziennym szczytem w styczniu, kiedy szczepionka była jeszcze zarezerwowana dla personelu medycznego i osób powyżej 60 roku życia. Nie szczepi się także dzieci poniżej 16 roku życia, a stanowią one około 29 % populacji kraju.

Szczepionka firmy Pfizer wymaga podania dwóch dawek w odstępie 21 dni, choć wyniki opublikowane w czasopiśmie Lancet, które zostały również oparte na ustaleniach z Izraela sugerują, że nawet pojedyncza dawka ok. 2-3 tygodnie po jej przyjęciu wykazuje skuteczność na poziomie 85%.

 

Dobre wieści

Nic z tego nie oznacza, że szczepionka jest niezawodna, a w Izraelu nadal odnotowuje się pewną ilość zgonów nawet wśród osób, które zostały zaszczepione.

Mimo to, ogólne wyniki firmy Pfizer stanowią zachęcający obraz dla wielu innych krajów, które starają się dogonić izraelskie wysiłki w zakresie szczepień.

 

 

Opracował
Zespół Pharmindex

na podstawie www.technologyreview.com (Joshua Mitnick, Antonio Regalado z dnia 19.02.2021 r.)